تغییرپذیری مکانی غلظت کادمیم در خاک و بذر گندم زارهای استان خوزستان

نویسندگان

علیرضا جعفرنژادی

دانش آموخته دکتری گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران مهدی همایی

استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران غلامعباس صیاد

استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز محمد بای بوردی

استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

عناصر سنگین به ویژه کادمیم، از راه خاک و گیاه وارد زنجیره غذایی انسان می­شوند. شناخت مکان­ها و محصولات آلوده به این عنصر، نقش مهمی در کاهش گسترش گزند ناشی از این آلاینده دارد. با توجه به نقش گندم در زنجیره غذایی انسان، هدف از این پژوهش تعیین توزیع مکانی غلظت کادمیم در خاک مزارع و بذر گندم بود. بدین منظور، در دوره رسیدگی گندم، تعداد 255 مزرعه در کل استان خوزستان (با مساحت حدود 355 هزار هکتار) برداشت شد. نمونه­برداری از گندم­زارها در شهرستان­های مختلف به صورت وزنی انجام شد. بدین صورت که تعداد نمونه­ها در هر شهرستان با توجه به سطح زیر کشت و نیز الگوی پراکنش مزارع گندم انتخاب شد. سپس، نمونه­برداری مرکب از عمق صفر تا 20 سانتی­متری خاک و سنبله گیاه صورت گرفت. غلظت کل و قابل عصاره­گیری کادمیم با dtpa در خاک و نیز غلظت کادمیم بذر اندازه­گیری شد. توزیع مکانی غلظت کادمیم در خاک و بذر گندم نیز با استفاده از روش زمین­آماری کریجینگ نرمال تعیین شد. نتایج نشان داد که غلظت کادمیم کل خاک در 95 درصد از نمونه­ها بیشتر از 8/0 میلی­گرم در کیلوگرم و غلظت کادمیم قابل جذب خاک در 25 درصد از نمونه­ها بیشتر از 1/0 میلی­گرم در کیلوگرم بود. غلظت کادمیم موجود در بذر گندم در 95 درصد از نمونه­ها نیز بیش از 2/0 میلی­گرم در کیلوگرم بذر به دست آمد. مطالعه نیم تغییر­نماهای حاصل نشان داد که مدل کروی بهترین برازش را بر مقادیر کادمیم خاک و بذر دارد. توزیع مکانی کادمیم کل خاک با استفاده از روش کریجینگ نرمال نشان داد که مناطق جنوبی و غربی استان، دارای غلظت زیادی از کادمیم هستند. توزیع مکانی کادمیم قابل جذب نیز در مناطق شرقی و جنوبی استان غلظت­های بیشتری داشت. پراکنش مکانی کادمیم موجود در بذر گندم، زیاد بودن غلظت این عنصر را در مناطق شرقی، غربی و برخی از مناطق جنوبی نشان داد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

توابع انتقالی و پهنه‌بندی عنصر آهن در بذر گندم و خاک برخی مزارع جنوبی استان خوزستان

این پژوهش به‌منظور ایجاد توابع انتقالی و پهنه‌بندی عنصر آهن در بذر و شناخت عوامل موثر بر جذب آن در برخی مزارع گندم مناطق جنوبی استان خوزستان اجرا شد. بدین منظور در زمان رسیدگی گندم، از 121 مزرعه مناطق اهواز، دشت‌آزادگان، هندیجان، خرمشهر، ماهشهر، شادگان، رامهرمز و امیدیه به‌صورت وزنی نمونه‌برداری جفتی از خاک و بذر گندم انجام ونمونه ها برای اندازه‌گیری میزان آهن و برخی ویژگیهای خاک به آزمایشگاه ا...

متن کامل

ارزیابی غلظت سرب در خاک و بذر مزارع تحت کشت گندم و تأثیر برخی ویژگی‌های خاک بر آن (مطالعه موردی: استان خوزستان)

Environmental pollution caused by heavy metals such as lead is a serious and growing problem. Due to the importance of wheat in the human nutrition, this research was conducted to study concentration of lead in the soil and also seeds of wheat farms in Khuzestan Province. Therefore, in the agricultural year of 2007-2008, the soil and wheat seed samples were collected from 100 farms whose locati...

متن کامل

تغییرپذیری مکانی عملکرد دانه گندم و ویژگی‌های خاک در کشت‌زارهای دیم منطقه نیمه‌خشک در جنوب استان زنجان

به­منظور پهنه­بندی عملکرد دانه گندم، روش­های کریجینگ معمولی، کوکریجینگ و رگرسیون-کریجینگ مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور 298 کشتزار‌ دیم گندم با فواصل 59/0 کیلومتر از هم در شهرستان خدابنده واقع در جنوب استان زنجان در سال 1393 انتخاب شد. عملکرد دانه گندم دیم در کشت‌زارها با استفاده از پلات مربعی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. از هر کشتزار دو نمونه خاک سطحی جمع­آوری شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیم...

متن کامل

پیش‌بینی مکانی عملکرد گندم با استفاده از نقشه‌برداری رقومی خاک در منطقه گتوند استان خوزستان

در پژوهش حاضر، مقدار 110 عملکرد مشاهداتی در منطقه گتوند (استان خوزستان) با استفاده از مدل برنامه‌ریزی ژنتیک، به داده‌های کمکی (مستخرج شده از مدل رقومی ارتفاع و تصویر ماهواره) ارتباط داده شد. سپس با استفاده از معادله بدست آمده برای نقاط فاقد مشاهده میزان عملکرد برآورد و نقشه تغییرات مکانی محاسبه گردید. الگوریتم رپر پارامترهای مولفه تصویر ماهواره، شاخص نسبت گیاهی، شاخص گیاهی تعدیل کننده اثر خاک، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات غلات

جلد ۳، شماره ۳، صفحات ۲۲۷-۲۳۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023